Myfyriwr ffoaduriaid yn creu podlediad arobryn i helpu pobl sy'n ceisio lloches

Mae myfyriwr o Brifysgol De Cymru (PDC) wedi ennill gwobr genedlaethol ar ôl cynhyrchu podlediad yn rhannu profiadau pobl sy'n ceisio lloches yn y DU.

Mae Zaina Aljumma, a ddaeth i Gymru yn 2019 o Syria ac sydd wedi adsefydlu yn Nhrefforest, newydd ddechrau gradd Meistr mewn AAA/ALN (Anghenion Dysgu Ychwanegol), ac mae'n gweithio fel intern yng Nghroes Goch Prydain, ar ei rwydwaith VOICES – cyfuniad o lysgenhadon sy'n eirioli ar faterion sy'n effeithio ar ffoaduriaid a phobl sy'n ceisio lloches.

Ar ôl bod yn gyn-athrawes ADY yn Syria, roedd Zaina yn awyddus i barhau â'i gyrfa yn y DU, ond yn y lle cyntaf, ni allai ddechrau astudio nes iddi gael lloches. Wrth aros i ddechrau ei gradd Meistr, penderfynodd adeiladu ar sgiliau eraill, gan ddilyn cyrsiau mewn Iaith Arwyddion Prydain, ysgrifennu creadigol, dehongli busnes a hyd yn oed cwrs Cymraeg i ddechreuwyr. Mae hi hefyd yn gweithio fel dehonglydd ar gyfer cwmnïau cyfreithiol, gan helpu siaradwyr Arabeg i gael mynediad at gyngor cyfreithiol i roi statws iddyn nhw aros yn y DU.

“Rwy’n cynnig gwasanaethau cyfieithu ar gyfer ceiswyr lloches, ffoaduriaid ac ymfudwyr ar unrhyw faterion y gallai fod angen help arnyn nhw gan gyfreithiwr,” meddai Zaina, sy’n fam sengl i ddau fachgen.

“Rwy’n ei chael yn werth chweil gallu eu helpu mewn rhyw ffordd, oherwydd rwyf wedi bod yn eu sefyllfa ac yn gwybod pa mor heriol y gall fod pan gyrhaeddwch y DU gyntaf.  Pethau syml fel, os yw'r cyfreithiwr yn gofyn am gyfeiriad rhywun - nid oes gennym rifau tai na chodau post yn Syria, felly gall fod yn eithaf dryslyd, gan geisio egluro hynny. Mae yna lawer o wahaniaethau yn ein diwylliant, felly gallaf helpu i bontio'r bylchau hynny."

Trwy ei hinterniaeth â VOICES, dysgodd Zaina y technegau o wneud podlediad - gan gynnwys defnyddio'r meicroffonau, recordio, cynnig syniadau - a chreu'r bennod gyntaf o'r gyfres The Kind Place ym mis Mehefin eleni.  Ynddi, mae'n siarad am yr unigedd roedd hi'n teimlo pan gyrhaeddodd y DU gyntaf.

“Nid yw llawer o bobl yn ymwybodol pan fydd rhywun yn dod i’r DU, bod y Swyddfa Gartref yn eu symud o gwmpas llawer, felly nid ydyn nhw bob amser yn teimlo y gallant adeiladu perthnasoedd ag eraill, oherwydd unwaith y gwnewch chi, rydych chi'n cael eich symud ymlaen i rywle arall.

“Rydw i wrth fy modd yn chwarae badminton a thenis, ond pan ddes i yma gyntaf roeddwn i mewn cartref yn Ne Cymru, yna cefais fy symud i Ogledd Cymru, ac ni allwn ddod o hyd i unrhyw un i chwarae gêm gyda mi.  Byddai'r holl bobl leol yn dod i'r parc neu'r ganolfan hamdden mewn parau, ac nid oeddwn yn teimlo y gallwn gyflwyno fy hun iddynt a'u gwahodd i chwarae, felly roedd hynny'n anodd.

“Weithiau yn ystod recordio’r podlediadau roeddem yn crio, weithiau roeddem yn chwerthin, felly mae’n gyfres wirioneddol bwerus oherwydd eich bod yn dod i adnabod manylion profiad personol rhywun.”

Yn ddiweddar, enillodd y gyfres podlediad wobr Grassroots yng Ngwobrau Cynhyrchu Sain 2021, sy'n dathlu sgiliau cynhyrchu podlediad, radio a llyfrau sain.  Mynychodd Zaina y seremoni wobrwyo yn Llundain, ochr yn ochr â’i chydweithwyr a’i chyd-gynhyrchydd Zain Hafeez, sy’n wreiddiol o Bacistan, a gynhyrchodd y bennod olaf yn y gyfres.  Derbyniodd Zaina a Zain y wobr ar ran VOICES a rhoi araith bwerus, ac yna cymeradwyaeth orfoleddus a chymeradwyaeth gan y panel beirniadu a’r gynulleidfa.

Ar ôl cwblhau’r radd Meistr blwyddyn yn PDC, mae Zaina yn gobeithio gweithio gyda naill ai plant ysgol gynradd neu fyfyrwyr prifysgol ag ADY, neu gyda myfyrwyr ESOL (Saesneg ar gyfer Siaradwyr Ieithoedd Eraill).

“Roeddwn i’n gallu dysgu Saesneg trwy fy ngwaith gwirfoddoli, felly byddwn i wrth fy modd yn cael y cyfle i roi rhywbeth yn ôl a chefnogi eraill sy’n dysgu’r iaith am y tro cyntaf,” meddai.

“Rwy’n gwybod yn union pa mor anodd y gall fod, dod i wlad newydd ac ymgolli mewn ffordd wahanol o fyw, ond rwyf mor hapus yma yng Nghymru ac wedi cael croeso hyfryd i PDC.”