PDC yn ymuno â phartneriaid mewn carreg filltir bwysig o ran cynhyrchu hydrogen gwyrdd

Mae Prifysgol De Cymru (PDC) a'r cwmni hydrogen gwyrdd Protium, ynghyd â’u sefydliadau partner, Fuel Cell Systems Ltd ac Enapter, wedi dechrau gweithrediadau i gynhyrchu hydrogen gwyrdd ym Mharc Ynni Baglan.

Mae comisiynu Pioneer One yn garreg filltir bwysig yn y gwaith o adeiladu rhwydwaith o gyfleusterau cynhyrchu hydrogen ar gyfer seilwaith hydrogen gwyrdd y DU. Mae'r prosiect yn enghraifft o’r rôl hanfodol y gall hydrogen gwyrdd ei chwarae yn y gwaith o leihau allyriadau nwyon tŷ gwydr gan ddiwydiant.

Bydd y garreg filltir bwysig hon yn helpu i sbarduno newid a chynyddu graddfa ynni gwyrdd heb allyriadau fel rhan o'r ymgyrch i sero-net, ac yn hybu’r niferoedd sy’n defnyddio ynni gwyrdd. Ar waith yn llawn, bydd Pioneer One yn cynhyrchu hydrogen gwyrdd heb allyrru nwyon tŷ gwydr. Bydd hyn yn disodli hyd at 111 tunnell o CO2 y flwyddyn, sy'n cyfateb i blannu 4,440 o goed, neu orchuddio 34 o gaeau pêl-droed gyda choed, neu wrthbwyso allyriadau o 113 o deithiau yn ôl ac ymlaen rhwng Llundain ac Efrog Newydd.

Yn 2022, cyhoeddodd Protium bartneriaeth gyda PDC i ddefnyddio ei electroleiddydd 100kW cyntaf yng Nghanolfan Hydrogen y Brifysgol ym Maglan, Castell-nedd Port Talbot. Dyma electroleiddydd AEM integredig mwyaf y DU, wedi’i greu gan y brand dylunio a gweithgynhyrchu arobryn Enapter, fu’n gyfrifol am ddatblygu'r electroleiddydd AEM cyntaf i gynhyrchu hydrogen gwyrdd electrolytig ar raddfa fawr. Fuel Cell Systems Ltd, sy'n dylunio, cynhyrchu, ac integreiddio technolegau ail-danwyddo hydrogen, oedd yn gyfrifol am y gwaith integreiddio, gosod, a chomisiynu.

Mae’r broses o ddatblygu cyfleuster cynhyrchu hydrogen cyntaf Protium wedi cynnwys dylunio, gwaith safle, a gosod offer.

Cafodd gwaith gosod a chomisiynu'r Cyfleuster Cynhyrchu Hydrogen (CCH) ei gwblhau'r wythnos hon a bydd yn dechrau cynhyrchu hydrogen gwyrdd o radd celloedd tanwydd, gyda'r cynwysyddion storio hydrogen gwyrdd (CSHG) cyntaf bellach yn cael eu cynhyrchu.

Dywedodd Jon Constable, Prif Swyddog Asedau a Pheirianneg Protium: "Mae hon yn foment arbennig i'r tîm cyfan y tu ôl i hyn, yn Protium, PDC, FCSL ac Enapter. O ddechrau mis Ebrill bydd gennym ein cyfleuster cynhyrchu hydrogen cyntaf i weithredu'n fasnachol, fydd yn gallu cyflenwi cynwysyddion llawn hydrogen gwyrdd i gwsmeriaid.

"Rydyn ni’n falch ein bod wedi cyrraedd y pwynt yma, lle gallwn wneud i ddatgarboneiddio ddigwydd mewn diwydiant, a gallwn bellach ganolbwyntio ar gynlluniau mwy hirdymor i gynyddu ein gweithrediadau."

Dywedodd Tom Chicken, Prif Swyddog Gweithredol Fuel Cell Systems Ltd, "Dyma enghraifft ymarferol o gynhyrchu hydrogen gwyrdd yn weithredol. Mae partneriaid y prosiect wedi dangos bod technolegau hydrogen ar gael nawr a bod modd eu gweithredu mewn diwydiant. Rydyn ni’n falch iawn o fod yn rhan o'r datrysiad datgarboneiddio."

Wrth sôn am y fenter gydweithredol a’r hyn mae’n yn ei olygu ar gyfer datblygiad parhaus economi hydrogen Cymru, dywedodd Jon Maddy, Cyfarwyddwr Canolfan Hydrogen Prifysgol De Cymru: "Mae Prifysgol De Cymru wedi ymroi i ddatblygu technolegau hydrogen glân, ac rydyn ni’n falch iawn o weithio gyda Protium i ddarparu menter hydrogen gwbl arloesol yn y DU.

"Mae hydrogen electrolytig yn hanfodol i'r newid i sero-net ac mae Pioneer One yn gam pwysig arall ar y daith bwysig hon."

Gall y cyfleuster gynhyrchu 40kg o H2 y dydd, sy'n golygu y gall Protium ddarparu 10 CSHG hydrogen yr wythnos, yn barod i’w cyflenwi'n uniongyrchol i gwsmeriaid, i’w defnyddio at ddibenion fel treialon cerbydau, gen-setiau a gweithrediadau hydrogen cychwynnol eraill. Bydd modd i gwsmeriaid gasglu silindrau llawn hydrogen o gyfleuster Baglan.

Ychwanegodd Mr Constable: "Dyma'r enghraifft fwyaf o ddefnyddio electroleiddydd AEM Enapter yn y DU, ac er bod y cyfleuster hwn ar raddfa fach ar hyn o bryd, mae wedi'i gynllunio i alluogi datblygu'r gadwyn gyflenwi a hyfforddiant hydrogen wrth i ni barhau i ddatblygu cyfleusterau mwy o faint dros y pum mlynedd nesaf.

"Rydyn ni i gyd wedi dysgu llawer, ac mae'r prosiect wedi hwyluso datblygu gweithrediadau hydrogen diogel, sy'n hanfodol ar gyfer unrhyw systemau wedi’u seilio ar electroleiddyddion yn y DU yn y dyfodol."

• Canolfan Ymchwil Amgylchedd Cynaliadwy (SERC)