Gallai ‘Ieithoedd Cariad’ eich helpu i ddeall eich partner – ond nid gwyddoniaeth yn union mohoni

Gan Dr Martin Graff,  Uwch Ddarlithydd mewn Seicoleg Perthnasoedd

Os ydych chi erioed wedi troi tudalennau cylchgrawn ffordd o fyw menywod, mae siawns dda eich bod chi wedi baglu ar gwis yn addo ateb y cwestiwn “beth yw eich iaith cariad?”.

Neu os mai cyfryngau cymdeithasol sy’n mynd â’ch bryd, nid oes prinder trydariadau, memes, GIFs a TikToks yn dod â'r cysyniad o “ieithoedd cariad” i'r brif ffrwd.

Deilliodd y ddamcaniaeth hon o lyfr a gyhoeddwyd ym 1992, The Five Love Languages, a ysgrifennwyd gan yr awdur a’r gweinidog Americanaidd Gary Chapman. Dechreuodd Chapman sylwi ar dueddiadau mewn cyplau yr oedd yn eu cwnsela, gan ganfod eu bod yn camddeall anghenion ei gilydd.

Y pum iaith cariad a gynigiodd wedyn yw geiriau cadarnhad, amser o ansawdd, cyffyrddiad corfforol, gweithredoedd o wasanaeth a derbyn anrhegion. Byddai ffafriaeth i fynegi a derbyn cariad yn un o’r ffyrdd hyn dros y lleill yn arwydd o brif iaith garu person.

Felly, beth allwn ni ei wneud o ddamcaniaeth ieithoedd cariad? A oes tystiolaeth y tu ôl iddo? Gadewch i ni edrych.

Mae'r wyddoniaeth yn ddiffygiol

Mae pawb yn defnyddio'r gair “cariad”, ond ar lawer ystyr, mae cariad rhamantus yn herio diffiniad manwl gywir. Mae'n luniad braidd yn niwlog, yn cynnwys gwahanol gydrannau sy'n cael eu harddangos a'u profi mewn amrywiaeth o ffyrdd.

Er bod y model ieithoedd cariad wedi dod yn fwy poblogaidd, fe'i datblygwyd yn seiliedig ar arsylwadau yn hytrach nag ymchwil drylwyr. Ac ychydig iawn o dystiolaeth wyddonol sydd wedi’i chyhoeddi hyd yma i gefnogi’r syniad bod yn well gan bobl yn gyffredinol fynegi a derbyn cariad mewn un o’r pum ffordd hyn, neu archwilio sut mae’r ieithoedd cariad hyn yn dylanwadu ar berthnasoedd.

Yn yr un modd, nid oes gan unrhyw “gwis” a ddefnyddir i bennu iaith cariad pobl unrhyw uniondeb fel prawf gwyddonol dilys.

Wedi dweud hyn oll, mae’n ymddangos bod gan bobl ddiddordeb mawr mewn adnabod eu hieithoedd cariad eu hunain ac ieithoedd eraill.

Ieithoedd cariad a chydnawsedd

Mae cydnawsedd mewn perthnasoedd yn bwysig. Mae cyplau sy'n debyg, yn hytrach na rhai gwrthgyferbyniol, yn tueddu i gael eu denu at ei gilydd fwy, ac mae ganddynt berthnasoedd mwy cynaliadwy.

Mae Chapman yn awgrymu y gall arwain at gamddealltwriaeth pan fydd gan bartneriaid perthynas ieithoedd cariad gwahanol. Un enghraifft fyddai os yw un partner yn hoffi dal dwylo (cyffyrddiad corfforol) a’r llall ddim, neu os yw un partner yn hoffi derbyn canmoliaeth (geiriau o gadarnhad) a’r llall ddim yn eu rhoi.

Yn yr un modd, mae Chapman wedi awgrymu y dylai cyplau sy’n “siarad” yr un iaith cariad fod â gwell perthynas. Ond cymysg fu'r ymchwil ar hyn.

Er enghraifft, methodd astudiaeth a gyhoeddwyd yn 2017 ganfod bod partneriaid sy’n rhannu’r un iaith cariad yn gysylltiedig â lefelau uwch o foddhad mewn perthynas. Fodd bynnag, canfu astudiaeth yn 2022 pan oedd partneriaid yn rhannu’r un iaith cariad eu bod yn adrodd lefelau uwch o foddhad mewn perthynas a boddhad rhywiol.

Dysgu iaith cariad eich partner

Awgrymodd Chapman hefyd, ar gyfer cwpl lle nad yw’r iaith cariad yn cyfateb, y gall dysgu iaith cariad partner hwyluso cyfathrebu a lleddfu camddealltwriaeth. Dadleuodd os yw person yn gallu pennu ac actio iaith cariad eu partner, bydd hyn yn paratoi’r ffordd ar gyfer mwy o foddhad mewn perthynas.

Gyda Dydd San Ffolant ar y gorwel, gallai fod yn amser da i fyfyrio ar iaith cariad eich partner a sut y gallwch chi gael eich arwain ganddi wrth nodi’r diwrnod. Er enghraifft, os ydyn nhw'n ffafrio geiriau cadarnhad, ystyriwch yn ofalus yr hyn rydych chi'n ei ysgrifennu yn eu cerdyn. Os mai gweithredoedd o wasanaeth yw eu hiaith cariad, efallai yr hoffech chi goginio eu hoff bryd bwyd.

Efallai na fydd cymaint o bwys a oes gwyddoniaeth yn y ddamcaniaeth benodol hon ai peidio. Nid oes fawr o amheuaeth bod gwerth i’w gael mewn mynegi eich cariad at eich partner mewn ffordd feddylgar.

Ailgyhoeddir yr erthygl hon o The Conversation dan Drwydded Creative Commons. Darllen yr erthygl wreiddiol.