Datgloi potensial arweinyddiaeth menywod yng Nghymru

Mae ymchwilwyr ym Mhrifysgol De Cymru yn gweithio mewn partneriaeth â CBI Cymru i ddeall yn well y rhwystrau y mae menywod yn eu hwynebu wrth symud ymlaen i rolau arwain mewn busnesau Cymreig.

Capsiwn delwedd (o'r chwith i'r dde): Katie Spackman, CBI; Dr Lauren Josie Thomas, Jayde Howard a Dr Shehla Khan, PDC

Mae arolwg Arweinyddiaeth Menywod yng Nghymru, a gyhoeddwyd heddiw (22 Hydref), yn nodi heriau a chyfleoedd allweddol ar gyfer creu gweithle mwy teg. Mae ei ganlyniadau yn cynnig argymhellion gwerthfawr sy’n cael eu gyrru gan ddata i gefnogi dilyniant gyrfa menywod a hyrwyddo cydraddoldeb rhywiol.

Drwy siarad â gweithwyr a chyflogwyr ledled y wlad, llwyddodd y tîm ymchwil – Dr Lauren Josie Thomas, Jayde Howard a Dr Shehla Kahn – i amlygu’r ddau faes cynnydd a gwahaniaethau parhaus, gan ddarparu map ffordd clir i fusnesau a llunwyr polisi weithredu.

Dywedodd Jayde Howard, darlithydd mewn Rheolaeth Busnes yn PDC: “Mae ein hadroddiad yn tynnu sylw at rai o’r rhwystrau allweddol sy’n effeithio ar fenywod sy’n gweithio yng Nghymru ar hyn o bryd yn 2024. Yn benodol, mae’r data’n dangos yr effaith amlwg y mae mamolaeth yn ei chael ar yrfaoedd menywod. Ein gobaith yw gweithio gyda llunwyr polisi a busnesau i leihau’r rhwystrau hyn a gwneud symudiadau ystyrlon tuag at gydraddoldeb rhywiol yng Nghymru.”

Ychwanegodd Dr Shehla Kahn, uwch ddarlithydd mewn Rheoli Adnoddau Dynol ym Mhrifysgol De Cymru: “Mae’r ymchwil hwn yn taflu goleuni ar ddeinameg rhyw gymhleth mewn rheolaeth ac arweinyddiaeth. Drwy roi ymyriadau wedi’u targedu ar waith, gall busnesau Cymru ddatgloi potensial arweinyddiaeth menywod, gan ysgogi arloesedd, cynhyrchiant, a chydraddoldeb rhywiol ar draws ein heconomi. Mae ein canfyddiadau’n tanlinellu pwysigrwydd meithrin modelau arweinyddiaeth cynhwysol sy’n adlewyrchu amrywiaeth a chymhlethdod cymdeithas fodern.”

Mae argymhellion yr adroddiad yn cynnwys:

• Gwella mynediad at weithio hyblyg trwy fentrau wedi'u targedu, yn enwedig mewn diwydiannau lle mae'r niferoedd sy'n manteisio ar y rhain yn isel ar hyn o bryd.
• Lleihau gwahaniaethu ar sail rhyw a thuedd anymwybodol gyda hyfforddiant a rhwydweithiau cymorth mewnol, yn enwedig ar gyfer mamau sy'n gweithio.
• Cynyddu mynediad at ddarpariaeth gofal plant fforddiadwy o safon, gan ddechrau trwy gychwyn adolygiad o ddarpariaeth gofal plant ledled Cymru i ddeall yn llawn yr hyn sydd ei angen i helpu menywod yn ôl i waith llawn amser.
• Hyrwyddo mentora arweinwyr newydd i helpu menywod i gyflawni'r amlygrwydd a'r hyder sydd eu hangen i ddilyn rolau uwch.
• Darparu mwy o gefnogaeth i dadau sy'n gweithio i'w helpu i gymryd seibiant gofalwyr, ochr yn ochr â chynyddu absenoldeb tadolaeth - byddai hyn yn adlewyrchu patrymau gofal dydd modern a chyfrifoldebau cartref a rennir yn well.

Yn ôl yr adroddiad, mae polisïau’r Llywodraeth yn chwarae rhan hollbwysig wrth lunio cydraddoldeb yn y gweithle i gefnogi menywod i ragori drwy gydol eu gyrfaoedd a’u cyfnodau bywyd. Mae busnesau yng Nghymru am weithio mewn partneriaeth â’r llywodraeth ar bob lefel i roi atebion ymarferol ar waith sy’n datblygu talent benywaidd a sicrhau gweithlu mwy cynhwysol a theg yng Nghymru, tra’n hybu twf cynaliadwy, hirdymor.

Mae’n ychwanegu y gall helpu mwy o fenywod i gyflawni eu potensial mewn rolau arwain gael effaith sylweddol ar economi Cymru. Mae'n hysbys bod busnesau sydd â mwy o amrywiaeth rhyw ar dimau gweithredol hefyd yn fwy tebygol o fod â phroffidioldeb uwch na'r cyfartaledd. Gall cyfranogiad cynyddol menywod yn y farchnad lafur hefyd helpu i oresgyn prinder sgiliau a llafur, sy’n parhau i lesteirio gallu rhai busnesau i ateb y galw.

Dywedodd Dr Lauren Josie Thomas, Uwch Ddarlithydd Marchnata yn PDC ac arweinydd ymchwil yr arolwg: “Mae gwydnwch a llesiant yn y gweithle yn thema allweddol yn ein hymchwil yma yn Ysgol Busnes De Cymru, lle mae ein hymchwilwyr yn gweithio i ddatblygu dylanwadol, atebion sy'n seiliedig ar ymchwil i faterion sy'n effeithio ar fusnes a chymdeithas. Rydym yn gyffrous i weithio gyda CBI Cymru i fynd i’r afael â’r heriau cymhleth sy’n effeithio ar ei aelodau ledled y wlad.

“Hoffem ddiolch i’r holl gyfranogwyr a gyfrannodd at lwyddiant yr arolwg hwn. Mae eu dirnadaeth wedi bod yn amhrisiadwy wrth lunio dyfodol mwy cynhwysol a theg i fenywod mewn gweithleoedd yng Nghymru.”

Ychwanegodd Katie Spackman, Cyfarwyddwr Cyswllt CBI Cymru: “Mae ein hymchwil wedi datgelu’r rhwystrau niferus y mae menywod yng Nghymru yn eu hwynebu wrth iddynt ymdrechu am rolau arwain. Drwy ddeall yr heriau hyn yn well a chymryd camau ystyrlon, gallwn greu gweithle lle mae gan bawb gyfle cyfartal i lwyddo.

“Mae'n hanfodol bod busnesau a llunwyr polisi yn cydweithio i fynd i'r afael â'r materion hyn, o hyrwyddo trefniadau gweithio hyblyg a chefnogi menywod â chyfrifoldebau gofalu i frwydro yn erbyn gwahaniaethu ar sail rhyw a thuedd anymwybodol. Drwy feithrin amgylchedd cefnogol, gallwn ddatgloi potensial arweinyddiaeth menywod a sbarduno arloesedd a thwf yng Nghymru.”