Adeiladu heddwch yn Afghanistan: academaidd wedi'i ysbrydoli gan Swisspeace

Yn ddiweddar, ymwelodd Dr Zulfia Abawe, darlithydd mewn Busnes Byd-eang yn PDC, â Swisspeace, sefydliad dan arweiniad ymchwil ym Mhrifysgol Basel, y Swistir, fel rhan o'i hymchwil i adeiladu heddwch yn Afghanistan.

Gwnaed ei thaith yn bosibl gan Taith, rhaglen gyfnewid ryngwladol a ariennir gan Lywodraeth Cymru sy'n galluogi pobl yng Nghymru i ddysgu, astudio a gwirfoddoli ledled y byd.

Mae Zulfia, sy'n wreiddiol o Afghanistan, yn gweithio ar bapur ymchwil o'r enw Decolonising International Relations – Astudiaeth achos o ymyriadau tramor wrth ailadeiladu system gyfreithiol Afghanistan, sy'n ceisio rhagweld rôl ac arwyddocâd gwybodaeth ac arferion lleol a chynhenid mewn llywodraethu lleol o ddydd i ddydd.

Wrth ymweld â Swisspeace, cyfarfu Zulfia â Dr Maria Birnbaum, Uwch Ymchwilydd yn Swisspeace, sy'n gweithio ym meysydd gwleidyddiaeth fyd-eang, astudiaethau crefyddol a hanes trefedigaethol. Mae ei hymchwil yn archwilio'r berthynas rhwng amrywiaeth a threfn; Gan ganolbwyntio'n benodol ar hanes a gwleidyddiaeth cysyniadau ac amryw gyfundrefnau o wybodaeth ac anwybodaeth.

Dywedodd Zulfia: "Cefais gyfarfod cynhyrchiol gyda Dr Birnbaum, lle aeth â mi tuag at lwybrau ymchwil ychwanegol a buom yn trafod ein diddordebau ymchwil priodol. Fe wnaeth y cyfarfod hwnnw fy helpu i nodi meysydd posibl lle gallwn gymhwyso fy ymchwil ar draws disgyblaethau amrywiol.

"Roeddwn hefyd yn ffodus o fod ar y panel trafod mewn lansiad llyfr gan Dr Florian Wiegand, Cyd-gyfarwyddwr y Ganolfan Grwpiau Arfog, sefydliad annibynnol yn y Swistir. Mae ei lyfr diweddaraf, Waiting for Dignity: Legitimacy and Authority in Afghanistan, yn cyd-fynd yn agos â phwnc fy mhapur drafft cyfredol, ac felly roedd gallu ei drafod yn rhoi mewnwelediadau a chysylltiadau gwerthfawr ar gyfer fy ymchwil fy hun.

"Tra yn y Swistir cefais gyfle i gwrdd ag ysgolheigion ac ymarferwyr eraill yn y maes, diolch i Dr Metka Herzog, Cydlynydd Ymchwil Swisspeace, a roddodd fi mewn cysylltiad â nhw. Ni fyddwn wedi gallu cysylltu â'r meddyliau gwych hyn, a siarad am ein meysydd ymchwil a phynciau eraill heb ei chymorth."

Yna arweiniodd taith Zulfia i'r Swistir at iddi gyflwyno ei hymchwil o'r enw Decolonial Reflections on Peacebuilding yn Afghanistan gyda ffocws ar adeiladu system gyfreithiol Afghanistan yng nghynhadledd 2024 y Gymdeithas Astudiaethau Rhyngwladol (ISA) yn San Francisco, lle cymerodd ran mewn trafodaeth banel o'r enw Relational and Decolonial Approaches to Pacifism and Non-Violence.

"Rwyf wedi cael dau brofiad gwych yn y Swistir a'r Unol Daleithiau, a gobeithiaf y bydd yn arwain at gydweithio yn y dyfodol gyda'r academyddion rydw i wedi'u cyfarfod," meddai Zulfia. "Rwy'n ddiolchgar iawn i gyllid Taith a ganiataodd i fy nhaith i Swisspeace ddigwydd."