Rhoddir golwg ‘amhrisiadwy’ i’r myfyrwyr ar dechnoleg gynaliadwy ar waith

Mae myfyrwyr sy'n gweithio gydag ynni adnewyddadwy wedi cael golwg uniongyrchol ar nifer o gyfleusterau technoleg cynaliadwy ar draws De Cymru.

Mae 80 o ddysgwyr ôl-raddedig ar y rhaglen Meistr mewn Ynni Adnewyddadwy a Thechnoleg Gynaliadwy ym Mhrifysgol De Cymru (PDC) wedi eu trochi eu hunain yn ymarferoldeb cynhyrchu ynni adnewyddadwy.

“Yn ddiweddar, aeth y rhai ar y cwrs arbenigol hwn, sy’n ymdrin â modiwlau sy’n cynnwys ynni adnewyddadwy, ynni hydrogen, ac adfer adnoddau diwydiannol, ar ymweliad â dau safle diwydiannol pwysig – Ffatri Treulio Anaerobig Bryn Power yn Nelson, Caerffili, a Ffatri Trin Dŵr Gwastraff Caerdydd, sy’n cael ei rheoli gan Dŵr Cymru,” meddai’r Athro Sandra Esteves, sy’n arbenigo mewn Ymchwil a Datblygu yn PDC ac sydd hefyd yn aelod o Ganolfan Ymchwil Amgylchedd Cynaliadwy (SERC) y Brifysgol.

“Mae ein modiwl ar fiobrosesau ar gyfer economi gylchol wedi bod yn allweddol wrth roi cipolwg i fyfyrwyr ar fiobrosesau arloesol sy’n hwyluso cylchogrwydd adnoddau, y gellir eu defnyddio i ailddefnyddio gwastraff i gynhyrchu ynni a gwrtaith.”

Yn ystod eu hymweliad â chyfleuster Bryn Power cafodd y myfyrwyr gyfle i weld sut mae cyfleusterau o'r fath wedi'u dylunio, eu hadeiladu a'u gweithrediad a sut mae'n trin gwastraff bwyd a slyri anifeiliaid yn effeithlon i gynhyrchu bio-ynni a biowrtaith trwy dreulio anaerobig.

Mae Treulio Anaerobig (TA) yn broses fiolegol lle mae micro-organebau'n datod deunydd organig yn absenoldeb ocsigen, gan gynhyrchu bio-nwy a gweddillion treuliad llawn maetholion. Mae'r broses hon nid yn unig yn dargyfeirio gwastraff organig o safleoedd tirlenwi ond hefyd yn cynhyrchu ynni adnewyddadwy a sgil-gynhyrchion gwerthfawr fel gwrtaith.

Mae'r pŵer a gynhyrchir o'r broses yn cael ei gyflenwi i'r grid trydan, tra bod gweddillion treuliad yn cefnogi arferion ffermio cynaliadwy trwy ailgylchu maetholion.

Yng Nghanolfan Trin Dŵr Gwastraff Caerdydd, bu myfyrwyr yn ymchwilio i gymhlethdodau prosesau trin carthion sy'n gwasanaethu poblogaeth o filiwn o bobl. Yma, caiff prosesau aerobig ac anaerobig eu hintegreiddio i gynhyrchu pŵer adnewyddadwy a chynhyrchu cyflyrwyr pridd a gwrtaith cynaliadwy ar gyfer ffermydd lleol.

“Mae ymweliadau safle fel hyn yn amhrisiadwy i’r myfyrwyr, gan eu galluogi i ddeall cymwysiadau ymarferol biobrosesau mewn lleoliadau byd go iawn,” ychwanegodd yr Athro Esteves.

“Bydd y profiad ymarferol sydd ganddyn nhw hefyd yn eu helpu i lunio dyfodol arferion ynni cynaliadwy, gan danlinellu ymrwymiad PDC at feithrin y genhedlaeth nesaf o arbenigwyr ynni adnewyddadwy.

“Mae’r cydweithio rhwng sefydliadau academaidd fel PDC ac arweinwyr yn y diwydiant fel Bryn Power hefyd yn enghraifft o ymdrech ar y cyd tuag at feithrin arloesedd a chynaliadwyedd mewn arferion ynni, gyda chanlyniadau posibl ar raddfa fyd-eang.

“Wrth i’r myfyrwyr hyn gychwyn ar eu taith tuag at ddod yn arweinwyr ym maes ynni adnewyddadwy, mae eu profiadau yn y safleoedd diwydiannol hyn yn sylfaen gadarn ar gyfer eu hymdrechion yn y dyfodol.”

Pwysleisiodd Jen Price, rheolwr Bryn Power, arwyddocâd y cydweithio hwn gyda’r byd academaidd, gan ychwanegu: “Edrychwn ymlaen at weithio gyda’r garfan ddiweddaraf hon o fyfyrwyr wrth iddynt ddatblygu eu prosiectau ymchwil Meistr ym maes ynni adnewyddadwy.

“Dyma’r genhedlaeth nesaf o ddylunwyr a gweithredwyr ffatrïoedd TA, ac mae gan ein partneriaeth â PDC y potensial i gael effaith fyd-eang.”