Diwrnod Nyrsio Anabledd Dysgu | Ymchwilio i sut mae ioga o fudd i oedolion ag anableddau dysgu

Mae Lisa Harwood, myfyrwraig PhD a hyfforddwraig ioga brofiadol, ym Mhrifysgol De Cymru (PDC), yn ymchwilio i effeithiau cadarnhaol ioga i oedolion ag anableddau dysgu. Ar ôl gweithio'n agos gyda'r gymuned hon ers sawl blwyddyn, mae Lisa wedi bod yn dyst uniongyrchol i'r effaith drawsnewidiol y gall ioga ei chael ar sefydlogrwydd corfforol a lles cyffredinol.

“Er gwaethaf y corff helaeth o lenyddiaeth ar fuddion meddyliol ac emosiynol ioga, yn enwedig i unigolion â salwch difrifol fel canser neu gyflyrau niwrolegol, ychydig o ddata gwyddonol sydd ar gael ar sut y gall ioga wella canlyniadau swyddogaethol fel cydbwysedd i’r rhai ag anableddau dysgu, " meddai Lisa.

Mae Lisa yn cynnal dosbarthiadau ioga gyda darparwyr gwasanaeth amrywiol, gan gynnwys Flexible Options, Multisports and Wellbeing ac Innovate Trust. Wedi'i hysbrydoli gan y gwelliannau mewn cydbwysedd a welodd ymhlith ei myfyrwyr, cafodd Lisa ei hannog i ymchwilio'n ddyfnach i'r pwnc.

"Daeth fy myfyrwraig ataf a dweud bod ei ffisiotherapydd wedi sylwi ar welliannau sylweddol o ran cydbwysedd ac wedi dweud wrthi am barhau beth bynnag roedd hi'n ei wneud, ac fe wnaeth hynny i mi feddwl - faint yn fwy gallai ioga helpu?" Dywedodd Lisa.

Mae PhD Lisa yn canolbwyntio ar asesu cydbwysedd unigolion ag anableddau dysgu gan ddefnyddio dau offeryn ffisiotherapi dilys: Graddfa Cydbwysedd Berg a'r prawf Timed Up and Go.

Mae'r astudiaeth yn cynnwys cyfranogwyr o dair canolfan ddydd yn Rhondda Cynon Taf. Fe'u rhennir yn ddau grŵp: grŵp ymyrraeth sy'n cymryd rhan mewn sesiynau ioga dros 15 wythnos, a grŵp rheolydd sy'n parhau â'u gweithgareddau arferol. Mae'r ddau grŵp yn gwneud asesiadau cydbwysedd ar ddechrau a diwedd yr astudiaeth i fesur a nodi unrhyw newidiadau yn eu sgorau cydbwysedd. Yn ogystal, bydd cyfranogwyr yn cymryd rhan mewn grwpiau ffocws i rannu eu profiadau personol gyda'r ymarfer ioga a'r broses ymchwil ei hun. Mae Lisa yn bwriadu cynnig y dosbarthiadau ioga i'r grŵp arall fel nad ydyn nhw'n colli allan.

"Mae gan yr ymchwil hon y potensial i effeithio ar ganlyniadau iechyd i oedolion ag anableddau dysgu a hefyd mae’n cyfrannu at dystiolaeth a allai lywio polisïau iechyd yn y dyfodol," meddai Lisa. Ei nod yw sicrhau bod ioga yn cael ei gydnabod fel ymyrraeth therapiwtig hygyrch ac effeithiol i unigolion ag anableddau dysgu.

Daw angerdd Lisa am ei gwaith o gysylltiad dwfn â'r oedolion y mae'n eu haddysgu. Mae hi'n disgrifio ei phrofiadau o weithio gydag oedolion ag anableddau dysgu fel 'chwa o awyr iach' ac mae hi'n cael ei hysbrydoli'n barhaus gan eu parodrwydd, eu llawenydd a'u brwdfrydedd. Trwy ei hymchwil a'i haddysgu, mae Lisa yn gobeithio parhau i eiriol dros iechyd a lles y gymuned hon ac ehangu ymchwil sy'n mwyhau eu lleisiau.