Straeon Graddio | Chwilfrydedd am sobrwydd a chanfyddiadau o ‘yfed ystyriol’

Yr wythnos hon, mae Pratiksha Rajopadhyaya yn graddio o Brifysgol De Cymru (PDC) gyda marciau uchel mewn gradd meistr mewn Seicoleg Glinigol. Daw Pratiksha o Nepal a dyfarnwyd Ysgoloriaeth Chevening iddi. Mae’r ysgoloriaeth ar gyfer myfyrwyr rhagorol i astudio yn y DU.

Gyda gradd Gwaith Cymdeithasol a phrofiad o ofal iechyd meddwl, roedd Pratiksha yn gwybod ei bod am ddysgu mwy am anhwylderau iechyd meddwl a chael effaith gyda'i hymchwil traethawd hir. Ar ôl rhywfaint o ystyriaeth, y pwnc o ddefnyddio alcohol a ysbrydolodd hi.

Mae llawer o bobl yn dechrau Ionawr Sych ar ôl goryfed dros y Nadolig, ond roedd gan Pratiksha ddiddordeb arbennig yn yr arfer o ‘yfed yn ystyriol’, lle mae yfwyr bob amser yn ymwybodol o’u dewisiadau pan fyddant yn yfed alcohol. Meddai: “Roeddwn i wedi gwylio sioe deledu am gymeriad yn dioddef o alcoholiaeth ac fe wnaeth i mi feddwl am sobrwydd a sut efallai na fyddai hynny’n gweithio i bawb.

“Mae yfed yn rhan fawr o’n cymdeithas ac mae dynion a merched yn cael profiadau gwahanol iawn gydag alcohol. Roeddwn yn ffodus i weithio o fewn Grŵp Ymchwil Caethiwed PDC ac wedi gweithio mewn partneriaeth â’r elusen alcohol flaenllaw, Alcohol Change UK. Penderfynais ganolbwyntio ar arferion yfed menywod, beth oedd wedi llunio’r arferion hynny, ac iddynt ystyried ‘yfed yn ystyriol’.”

“Yn ymarferol, ‘yfed ystyriol’ yw bod yn ymwybodol o’ch perthynas ag alcohol a rheoli’r penderfyniadau a wnewch, sy’n ymwneud â’ch defnydd o alcohol, yn hytrach na gadael i rywun arall reoli neu’r sefyllfa wneud penderfyniadau ar eich rhan. Er enghraifft, trefnu achlysuron yfed ymhell ymlaen llaw a chynllunio faint yn union y byddwch yn ei yfed.”

Cododd sawl thema o’r trafodaethau gyda’r menywod a gymerodd ran gan gynnwys, alcoholiaeth yn y teulu, teimlo’n ddiogel wrth yfed, bod yn rhiant, pwysau gan gyfoedion, a risgiau iechyd.

“Roedd gan rai cyfranogwyr blant ac roedden nhw eisiau yfed llai a bod yn fwy presennol i’w teuluoedd, ac roedd gan rai berthnasau alcoholig ac yn poeni am hanes yn digwydd eto.” meddai Pratiksha.

“Roedd yn ddiddorol iawn dysgu am wahanol brofiadau a thrafod y canfyddiadau a’r cymhellion tuag at ‘yfed yn ystyriol’.”

Mae Pratiksha bellach yn gweithio fel gweithiwr cymorth iechyd meddwl, gyda phobl sydd â niwed i'r ymennydd sy'n gysylltiedig ag alcohol, gan eu helpu gyda gofal dyddiol a chymorth seicolegol. Dywedodd: “Mae’r gwaith hwn yn hynod ddiddorol a gwerthfawr ond yn y dyfodol byddwn wrth fy modd yn parhau â’m hastudiaethau i ddoethuriaeth.”

Dywedodd Dr Deborah Lancastle, Arweinydd y Cwrs: “Roedd yn bleser cael Pratiksha fel myfyriwr ar y cwrs MSc Seicoleg Glinigol. Rydym bob amser yn falch iawn o groesawu myfyrwyr rhyngwladol ar y cwrs hwn gan eu bod yn dod ag ystod eang o brofiad a brwdfrydedd dros ddysgu sydd o fudd i bawb. Rwy’n dymuno’r gorau i Pratiksha ar gyfer y dyfodol.”