Neo Ukandu

I ddathlu Mis Hanes Pobl Ddu, buom yn siarad â'r cerddor o Gaerdydd a chyn-fyfyriwr PDC, Nneoma Ukandu. Ar hyn o bryd mae Nneoma yn dilyn gradd MA Cyfansoddi Caneuon a Chynhyrchu ac Ysgrifennu Caneuon ym Mhrifysgol De Cymru, tra hefyd yn gweithio fel perfformiwr llawrydd. Mae'n rhannu sut mae eu hastudiaethau a'u taith greadigol wedi esblygu, a phwysigrwydd codi lleisiau Du yn y diwydiant creadigol.

Helo Nneoma! Allwch chi ddweud ychydig wrthym amdanoch chi a'ch astudiaethau?

Ar hyn o bryd rydw i'n astudio tuag at radd MA Cyfansoddi Caneuon a Chynhyrchu ac Ysgrifennu Caneuon yn PDC. Mae wedi bod yn brofiad gwych hyd yn hyn. Rydw i wedi dysgu cymaint mewn ychydig dros flwyddyn, ac rydw i wedi gallu cymhwyso llawer ohono i'm gwaith llawrydd. Rwy'n perfformio cerddoriaeth rydw i wedi'i chreu fel rhan o fy astudiaethau, ac rydw i hefyd wedi cael cyfleoedd i weithio gyda sefydliadau fel Amgueddfa Werin Cymru Sain Ffagan, lle bues i'n helpu i gynhyrchu eu Gŵyl Fwyd. Rydw i wedi bod yn perfformio'n broffesiynol ers tua dwy flynedd bellach, ac mae'r cwrs hwn wedi fy helpu i fynd â'm sgiliau i'r lefel nesaf.

Pa fath o waith llawrydd ydych chi'n ei wneud?

Rwy'n perfformio fy ngherddoriaeth fy hun yn bennaf mewn gwahanol leoliadau a gwyliau. Mae wedi bod yn anhygoel gweld sut mae fy ngherddoriaeth, sydd wedi'i ysbrydoli'n drwm gan synth-pop yr 80au, ton newydd, ac ôl-pync, yn atseinio gyda chynulleidfaoedd. Rwyf hefyd yn ymgymryd â rolau cynorthwyydd cynhyrchu ar gyfer digwyddiadau fel Gŵyl Fwyd Sain Ffagan. Mae wedi bod yn ffordd gyffrous o gyfuno fy nghariad at gerddoriaeth â rheoli digwyddiadau a threfnu.

Mae'n swnio fel eich bod wedi cael profiadau unigryw yn ystod eich cwrs. A oes unrhyw atgofion arbennig o'ch cyfnod yn PDC?

Bendant! Un o'r profiadau mwyaf cofiadwy yw'r grwpiau gwrando wythnosol sydd gennym fel rhan o'r cwrs. Rydyn ni'n cael strwythur cân bob wythnos ac mae'n rhaid i ni greu rhywbeth sy'n seiliedig ar hynny. Yna rydyn ni'n dod at ein gilydd, gwrando ar draciau ein gilydd, a rhoi adborth. Mae wedi bod yn amgylchedd mor gefnogol ac ysbrydoledig. Nid yn aml rydych chi'n cael rhannu'r fath waith personol, anorffenedig, ond mae wedi fy helpu i dyfu cymaint fel artist.

Profiad arall sy’n aros yn y cof oedd ymweld â Rockfield Studios, lle mae cymaint o artistiaid chwedlonol wedi recordio. Roedd yn swreal eistedd yn y gofod hwnnw a dysgu o'r hanes a'r awyrgylch yno.

Beth sy'n eich ysgogi i ddilyn cerddoriaeth fel gyrfa?

I mi, mae'n ymwneud â chreu rhywbeth sy'n teimlo'n wir i bwy ydw i ac yna gallu rhannu hynny gyda phobl. Mae rhywbeth hynod foddhaus am berfformio cerddoriaeth yr wyf wedi ysgrifennu a gweld sut mae'n cysylltu ag eraill. Mae hefyd yn bwysig i mi gael gyrfa sy'n addas i mi, lle dwi nid yn unig yn gweithio er mwyn gweithio, ond yn gwneud rhywbeth rwy'n ei garu. Mae hynny'n ysgogiad enfawr.

Pa gyngor fyddech chi'n ei roi i rywun sy'n ystyried astudio MA Cyfansoddi a Chynhyrchu Caneuon yn PDC?

Fy nghyngor gorau fyddai mynd at y cwrs gyda meddwl agored. Rydych chi wir yn cael allan ohono yr hyn rydych chi'n ei roi i mewn. Po fwyaf yr ymdrech a’r creadigrwydd a ddowch gyda chi, y mwyaf y byddwch yn dysgu a thyfu. Peidiwch ag osgoi rhoi cynnig ar bethau newydd, a manteisiwch i'r eithaf ar y cyfleoedd i gydweithio a chael adborth. Mae'n gyfle i wthio'ch ffiniau a datblygu'ch sgiliau, felly gwnewch y gorau ohono!

Byddwn hefyd yn awgrymu bod darpar fyfyrwyr yn edrych ar ba gymorth sydd ar gael iddynt. Cefais fynediad i'r Fwrsariaeth Cydraddoldeb Ethnig, a oedd mor ddefnyddiol. Mae cymorth fel yna yn lleihau'r pwysau ariannol, gan ganiatáu i chi ymlacio ychydig a chanolbwyntio ar eich astudiaethau.

Lle ydych chi'n gweld eich hun ymhen pum mlynedd?

Mewn pum mlynedd, rwy'n gobeithio fy mod wedi rhyddhau o leiaf un neu ddau albwm a bod yn perfformio ledled y DU, neu hyd yn oed yn rhyngwladol. Byddai'n anhygoel dod yn ôl i PDC a rhannu fy nhaith gyda myfyrwyr newydd, gan eu helpu yn yr un modd ag y mae'r brifysgol wedi fy helpu. Byddwn wrth fy modd yn rhoi rhywbeth yn ôl drwy rannu fy mhrofiadau ac annog eraill i ddilyn eu diddordebau.

Pam ydych chi'n meddwl bod Mis Hanes Pobl Ddu yn bwysig, yn enwedig yn y diwydiant cerddoriaeth?

Mae Mis Hanes Pobl Ddu yn bwysig oherwydd ei fod yn rhoi platfform i bobl Ddu creadigol nad oes gennym yn aml mewn mannau prif ffrwd. Yn y diwydiant cerddoriaeth, mae yna lawer o artistiaid Du, ond nid ydym bob amser yn cael yr un gydnabyddiaeth na chyfleoedd. Mae'n amser i daflu goleuni ar y cyfraniadau y mae artistiaid, cerddorion, awduron a chrewyr Du yn eu gwneud, ac mae'n ein hatgoffa o'r disgleirdeb sy'n bodoli yn ein cymuned. Mae'n ymwneud â sicrhau bod ein lleisiau'n cael eu clywed a bod ein gwaith yn cael ei ddathlu.