Beth all Cymru ei ddysgu o dai a lles Norwy?

19 Mawrth, 2025

Y tu allan i adeilad Prifysgol Metropolitan Oslo wedi'i wneud o frics coch gyda ffenestri mawr a'r gair

Mae Seicolegwyr PDC wedi dychwelyd o ymweliad ymchwil llwyddiannus â Phrifysgol Metropolitan Oslo, lle buont yn gweithio’n agos gyda chydweithwyr o Ganolfan Ymchwil Tai a Lles HOUSINGWEL.

Wedi'i ariannu gan Taith, bu'r ymweliad yn gyfle gwerthfawr i archwilio ymagweddau rhyngwladol at dai cymdeithasol a chryfhau cydweithio academaidd.

Canolbwyntiodd yr ymweliad ar archwilio gwahaniaethau allweddol a thebygrwydd rhwng y systemau tai cymdeithasol yng Nghymru a Norwy, nodi cyfleoedd ar gyfer ymchwil ar y cyd, a datblygu cynlluniau ar gyfer ceisiadau am gyllid yn y dyfodol a chydweithio ar y cwricwlwm.

Dywedodd Dr Dan Bowers, Pennaeth Pwnc: “Roedd yn ddiddorol dysgu am y cyferbyniad rhwng systemau tai cymdeithasol yng Nghymru a Norwy. Yn Norwy, dim ond 4% o’r sector tai yw tai cymdeithasol, o gymharu â 10% yng Nghymru. Mae model Norwy yn canolbwyntio ar ddarparu llety tymor byr ar gyfer y rhai sydd ag anghenion uchel a chymhleth, gyda disgwyliad y bydd tenantiaid yn trosglwyddo i dai preifat yn gymharol gyflym. Mewn cyferbyniad, mae Cymru’n mabwysiadu ymagwedd fwy hirdymor, gan gynnig tai cymdeithasol fel ateb mwy sefydlog i breswylwyr.

"Mae Norwy hefyd yn rhoi pwyslais cryf ar berchentyaeth, gyda thua 80% o bobl yn berchen ar eu cartrefi eu hunain. Mae yna hefyd elfen o stigma ynghylch tai cymdeithasol a rhentu yn gyffredinol, sy'n cyferbynnu â'r dull Cymreig o weithredu. Fodd bynnag, mae gan Norwy lefelau is o ddigartrefedd, er bod niferoedd cynyddol yn cyrchu tai brys."

“Roedd yr ymweliad hefyd yn gyfle i ni gyflwyno eu gwaith ar ‘dderbyn technoleg mewn tai cymdeithasol’ mewn seminar cyhoeddus, gan sbarduno trafodaethau gwerthfawr.

“Y tu hwnt i ymchwil, archwiliwyd cydweithio ar addysgu a datblygiad proffesiynol, gyda chynlluniau i gyflwyno darlithoedd gwadd a chyfnewid gwybodaeth rhwng sefydliadau.”

Gan edrych i'r dyfodol, bydd y bartneriaeth yn parhau gyda chydweithwyr Met Oslo yn cyflwyno yng nghyfarfod grŵp llywio Rhwydwaith Ymchwil Iechyd a Thai PDC ym mis Gorffennaf. Mae'r ddau dîm hefyd yn gweithio ar bapur academaidd ar y cyd sy'n archwilio effaith modelau tai cymdeithasol Cymru a Norwy ar ganlyniadau iechyd a llesiant.

"Mae gwersi gwerthfawr i'w dysgu oddi wrth ein gilydd," ychwanegodd Dr Bowers. "Mae'r ymweliad hwn wedi gosod y sylfaen ar gyfer cydweithio parhaus, ac rydym yn gyffrous am y dyfodol. Diolch i dîm Oslo am eu croeso cynnes a'u mewnwelediadau gwerthfawr."