Dyfarniadau er Anrhydedd 2014

Carwyn Jones

Cyn Brif Weinidog Cymru

Mae Carwyn Jones yn wleidydd a wasanaethodd fel Prif Weinidog Cymru ac Arweinydd Llafur Cymru rhwng 2009 a 2018.

Wedi ei fagu yn Abertawe, hyfforddodd Carwyn fel Bargyfreithiwr, a bu'n gweithio mewn practis cyfreithiol am 10 mlynedd cyn symud i fyd gwleidyddiaeth. Roedd yn un o Gynghorwyr Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr yn wreiddiol, ac aeth ymlaen i Gadeirio’r  grŵp Llafur.

Roedd Carwyn yn Aelod o'r Senedd (AoS) dros Ben-y-bont ar Ogwr rhwng 1999 a 2021. Gwasanaethodd mewn amrywiol rolau yn ystod ei yrfa wleidyddol, gan gynnwys fel Ysgrifennydd Amaethyddiaeth a Datblygu Gwledig, Gweinidog dros yr Amgylchedd, Gweinidog dros Addysg, Diwylliant a'r Iaith Gymraeg, a Chwnsler Cyffredinol Cymru.

Yr Athro Chen Zhigang

Cyn Gadeirydd, Prifysgol Gwyddoniaeth a Thechnoleg Suzhou

Dyfarnwyd Doethuriaeth er Anrhydedd y Brifysgol i’r Athro Chen Zhigang am ei gyfraniad i addysg wyddoniaeth.

Datuk Dr Choo Yuen May

Cyfarwyddwr Cyffredinol, Bwrdd Olew Palmwydd Maleisia

Dyfarnwyd Doethuriaeth er Anrhydedd mewn Gwyddoniaeth y Brifysgol i Datuk Dr Choo Yuen May am ei chyfraniad i ymchwil i gynaliadwyedd byd-eang a’r newid yn yr hinsawdd.

Ganed Datuk ym 1955, a chafodd raddau BSc a MSc ym Mhrifysgol Waikato, Seland Newydd, ym 1978 a 1979 yn y drefn honno. Ar ôl treulio dwy flynedd fel darlithydd yn Universiti Sains Malaysia, ymunodd Dr Choo â Bwrdd Olew Palmwydd Maleisia (a elwid ar y pryd yn PORIM) ym mis Gorffennaf 1982 fel Swyddog Ymchwil.

Ym 1987 cafodd PhD mewn Cemeg ym Mhrifysgol Maleisia ac aeth ymlaen i ddilyn gradd MBA Gweithredol (Meistr mewn Gweinyddiaeth Fusnes) yn llwyddiannus gyda Sefydliad Rheolaeth Asia.

Dick Glover

Prif Swyddog Technoleg, McLaren Applied Technologies Ltd

Dyfarnwyd Doethuriaeth er Anrhydedd y Brifysgol i Dick Glover am ei gyfraniad i dechnoleg a busnes.

Ymunodd Dick â McLaren Racing ym 1995, lle bu’n llunio tanwydd F1 ar gyfer y grŵp a enillodd bencampwriaethau. Symudodd i McLaren Automotive yn 2007 fel Cyfarwyddwr Technegol, gan arwain datblygiad peirianyddol y 12C supercar hyd at ddechrau’r cam cynhyrchu.

Yn 2014, daeth yn Brif Swyddog Technoleg gyda McLaren Applied Technologies, gan arwain datblygiad technoleg mewn busnes sy’n darparu cynhyrchion a gwasanaethau datblygedig ar gyfer marchnadoedd traddodiadol Fformiwla 1.

Gerard Elias QC

Bargyfreithiwr, a chyn Gomisiynydd Safonau Cymru

Dyfarnwyd Doethuriaeth er Anrhydedd yn y Gyfraith y Brifysgol i Gerard Elias QC am ei gyfraniad i’r system gyfreithiol yng Nghymru a Lloegr.

Galwyd Gerard i’r Bar ym 1968, ac yn ddiweddarach bu’n ymarfer yng Nghaerdydd, gan gymryd sidan ym 1984 pan oedd yn 39 mlwydd oed. Wedyn, ymunodd â Farrar’s yn Llundain, lle ffynnodd ei yrfa. Yn olynol, bu’n Drysorydd ac wedyn yn Arweinydd nodedig Cylchdaith Cymru a Chaer. Rhwng 1996 a 1998, bu’n Gwnsler Arweinol yn Ymchwiliad Waterhouse i gam-drin mewn cartrefi plant yng Ngogledd Cymru, ac i filwyr a gweision sifil yn Ymchwiliad y Sul Gwaedlyd rhwng 1999 a 2004, ac yn Ymchwiliad Baha Mousa rhwng 2008 a 2010.

Yn ogystal, llwyddodd Gerard i erlyn achos hanesyddol yn ymwneud â dwy set o lofruddiaethau dwbl a gyflawnwyd yn Sir Benfro. Mae’n eistedd fel Cofiadur, a Dirprwy Farnwr yn yr Uchel Lys, ac fel Comisiynydd Ffiniau. Bu’n Gadeirydd Cyngor Disgyblu Bwrdd Criced Lloegr, ac yn Gadeirydd Sports Resolutions, ac yn Gadeirydd Clwb Criced Morgannwg.

Yr Athro John Barrow BSc PhD DSc FRS

Athro Ymchwil mewn Gwyddor Fathemategol, Prifysgol Caergrawnt

Dyfarnwyd Doethuriaeth er Anrhydedd mewn Gwyddoniaeth i’r Athro John Barrow i gydnabod ei gyfraniad i addysg Gwyddor Fathemategol.

Ganed John ym 1952, ac enillodd ei radd gyntaf mewn mathemateg a ffiseg yng Ngholeg Van Mildert ym Mhrifysgol Durham ym 1974. Ym 1977, cwblhaodd ei ddoethuriaeth mewn Astroffiseg yng Ngholeg Magdalen, Rhydychen. Bu’n Ddarlithydd Ymchwil Iau yng ngholeg Christ Church, Rhydychen rhwng 1977 a 1981, a threuliodd ddwy flynedd ôl-ddoethurol ym maes Seryddiaeth ym Mhrifysgol California, Berkeley.

Ym 1981, ymunodd â Phrifysgol Sussex ac fe’i dyrchafwyd i swydd Athro a Chyfarwyddwr y Ganolfan Seryddiaeth. Ym 1999, daeth yn Athro yn yr Adran Mathemateg Gymhwysol a Ffiseg Ddamcaniaethol ym Mhrifysgol Caergrawnt, ac mae’n Gyfarwyddwr Prosiect Mathemateg y Mileniwm. Yn 2008, dyfarnodd y Gymdeithas Frenhinol Wobr Faraday iddo. Dyfarnwyd iddo Wobr Dirac a Medal Aur y Sefydliad Ffiseg yn 2015 a derbyniodd Fedal Aur y Gymdeithas Seryddol Frenhinol yn 2016.

John Deer

Dirprwy Gadeirydd, Renishaw PLC

Dyfarnwyd Cymrodoriaeth er Anrhydedd y Brifysgol i John Deer am ei gyfraniad i’r diwydiant peirianneg.

Hyfforddodd fel peiriannydd mecanyddol a bu’n gweithio i Rolls-Royce plc ym Mryste rhwng 1960 a 1974. Bu’n Rheolwr Gyfarwyddwr Renishaw rhwng 1974 a 1989, gan ymwneud yn bennaf â chyfeiriad masnachol y Grŵp, gyda phwyslais arbennig ar farchnata a sefydlu is-gwmnïau dan berchnogaeth lwyr y Grŵp yn UDA, Iwerddon, Japan, yr Almaen, Ffrainc a’r Eidal.

Roedd John a Syr David McMurtry yn aelodau o’r tîm o bedwar o beirianwyr Renishaw a anrhydeddwyd â Gwobr MacRobert ym 1987. Yn 2012, dyfarnwyd Medal Swan i John a Syr David McMurtry ar y cyd gan y Sefydliad Ffiseg am eu rôl yn sefydlu Renishaw ac am i’r cwmni ddod yn un o brif wneuthurwyr offer metroleg y byd. Yn 2014, anrhydeddwyd John a Syr David ar y cyd â Gwobr Cyflawniad Oes yng Ngwobrau Busnes Swydd Gaerloyw.

Y Fonesig Julia Unwin DBE

Ymgynghorydd a Siaradwr, a chyn-brif weithredwr Sefydliad Joseph Rowntree

Mae'r Fonesig Julia Unwin DBE yn ymgynghorydd, siaradwr a mentor anweithredol brofiadol. Roedd Julia yn brif weithredwr Sefydliad Joseph Rowntree rhwng 2007 a 2016, a bu'n rhedeg busnes ymgynghori am 15 mlynedd, lle ymgymerodd â gwaith dadansoddi polisi, cefnogi llywodraethu, a gwerthuso prosiectau.

Mae Julia bellach yn Gadeirydd Llywodraethwyr Prifysgol York St John.

Yr Athro Syr Leszek Borysiewicz FRS FRCP FMedSci

Is-Ganghellor, Prifysgol Caergrawnt

Dyfarnwyd Doethuriaeth er Anrhydedd mewn Gwyddoniaeth i’r Athro Leszek Borysiewicz am ei gyfraniad i faes Meddygaeth.

Ganed Leszek yng Nghaerdydd ym 1951, ac astudiodd feddygaeth ym Mhrifysgol Caerdydd a derbyniodd PhD gan Goleg Imperial Llundain ym 1986.

Dilynodd yrfa mewn meddygaeth academaidd ym Mhrifysgol Caergrawnt, lle’r oedd yn gymrawd yng Ngholeg Wolfson, ac wedyn bu’n feddyg ymgynghorol yn Ysbyty Hammersmith. Bu’n bennaeth yr Adran Feddygaeth ym Mhrifysgol Cymru cyn iddo ymuno â Choleg Imperial Llundain, lle cafodd ei ddyrchafu’n Ddirprwy Reithor. Gwasanaethodd hefyd fel prif weithredwr Cyngor Ymchwil Feddygol y DU rhwng 2007 a 2010.

Mae ymchwil Leszek yn canolbwyntio ar imiwnoleg firaol, clefydau heintus, a chanser a achosir gan firysau. Yn 2001, fe’i gwnaed yn Farchog Gwyry (Syr) am ei wasanaethau i ymchwil ar frechlynnau.

Y Gwir Anrhydeddus Arglwydd Morris o Aberafan KG PC QC

Canghellor y Brifysgol 2001-2013, cyn Dwrnai Cyffredinol, Seneddwr

Dyfarnwyd Doethuriaeth er Anrhydedd yn y Gyfraith y Brifysgol i’r Gwir Anrhydeddus Arglwydd Morris o Aberafan am ei gyfraniad i hanes y Brifysgol ac i wleidyddiaeth Cymru.

Ganed yr Arglwydd Morris yn Aberystwyth ym 1931, ac fe’i haddysgwyd yng Ngholeg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, ac yng Ngholeg Gonville a Caius, Caergrawnt. Mae’n fargyfreithiwr a fe’i galwyd i’r Bar gan Gray’s Inn ym 1954. Bu’n ymarfer yn Siambr 2 Bedford Row, cymerodd sidan ym 1973 ac fe’i gwnaed yn Feinciwr Grey’s Inn ym 1984. Rhwng 1982 a 1997 roedd yn Gofiadur Llys y Goron.

Yn ystod ei yrfa wleidyddol, bu’r Arglwydd Morris yn cynrychioli Aberafan fel AS Llafur o 1959, ac ef oedd yr Aelod Seneddol o Gymru a wasanaethodd am y cyfnod hiraf, hyd at 2001. Gwasanaethodd fel Is-Ysgrifennydd Gwladol Seneddol yn y Weinyddiaeth Bŵer a’r Weinyddiaeth Drafnidiaeth, a bu’n Weinidog Gwladol yn y Weinyddiaeth Amddiffyn. Dyrchafwyd ef yn arglwydd am oes fel y Barwn Morris o Aberafan ac o Geredigion yn 2001, fe’i gwnaed yn Arglwydd Raglaw Dyfed flwyddyn yn ddiweddarach, ac fe’i penodwyd i Urdd y Gardas fel Marchog Cydymaith (KG) yn 2003.

Y Gwir Anrhydeddus Margaret Hodge MBE AS

Cyn Weinidog Plant, Cadeirydd y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus, AS dros Barking

Dyfarnwyd Doethuriaeth er Anrhydedd y Brifysgol i Margaret Hodge MBE AS am ei chyfraniad i wleidyddiaeth a chynrychioli menywod mewn bywyd cyhoeddus.

Ganed Margaret ym 1944, ac mae’n wleidydd y Blaid Lafur sydd wedi gwasanaethu fel Aelod Seneddol dros Barking ers 1994.

Fe’i penodwyd yn Weinidog Plant yn 2003, cyn iddi ddod yn Weinidog Gwladol dros Ddiwylliant a Thwristiaeth yn 2005. Yn 2010, fe’i hetholwyd yn Gadeirydd y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus, gan olynu Syr Edward Leigh AS. Gwasanaethodd tan 2015.

Margaret Eve Oppenheimer oedd ei henw genedigol, ac fe’i gelwid yn Margaret Eve Watson rhwng 1968 a 1978. Cafodd ei galw y Fonesig Hodge ar ôl i’w hail ŵr, Syr Henry Hodge, gael ei urddo’n farchog yn 2004, hyd nes iddi gael ei gwneud yn DBE yn 2015 pan ddaeth yn Fonesig Margaret Hodge yn ei rhinwedd ei hun. Hi yw’r AS benywaidd hynaf ond dau, ar ôl Ann Clwyd a Margaret Beckett, ac mae flwyddyn yn hŷn na Louise Ellman.

Martin Turner FCCA

Cyn-lywydd Cymdeithas y Cyfrifwyr Ardystiedig Siartredig (ACCA)

Dyfarnwyd Doethuriaeth er Anrhydedd y Brifysgol i Martin Turner am ei gyfraniad i gyfrifeg a chyllid yn y DU.

Cwblhaodd Martin y rhaglen uwch reolwyr ym Mhrifysgol Harvard yn 2000 ac roedd yn gymrawd Coleg Staff y GIG yng Nghymru. Fel cymrawd y coleg, arweiniodd raglenni rheoli ar gyfer swyddogion gweithredol ac uwch staff clinigol.

Mae Martin wedi gwasanaethu fel cadeirydd y Sefydliad Rheoli Gofal Iechyd (IHM) yng Nghymru, ac i gydnabod hyn, dyfarnwyd iddo Wobr Cwmnïaeth IHM. Roedd yn aelod sefydlu ac yn llywydd Cymdeithas Cyfrifwyr Ardystiedig y Gwasanaeth Iechyd a chafodd ei ethol gyntaf i Gyngor ACCA yn 2004.

Fel aelod o Gyngor ACCA, roedd Martin yn weithgar ar nifer o’i bwyllgorau sefydlog a bu’n llywydd byd-eang ACCA o 2013 i 2014.

Michael Lawley

Cadeirydd Cooke & Arkwright, Llywodraethwr y Brifysgol 2001-2013

Dyfarnwyd Doethuriaeth er Anrhydedd y Brifysgol i Michael Lawley am ei gyfraniad i adfywio trefol yng Nghymru.

Ac yntau’n Gadeirydd Cooke & Arkwright, mae Michael yn cynghori cleientiaid yng Nghymru a Lloegr ar gynigion datblygu mawr a arweinir gan ddatblygiadau preswyl.

Ymunodd â’r cwmni ym 1981, daeth yn Gyfarwyddwr ym 1988, yn Rheolwr Gyfarwyddwr ym 1999 ac yn Gadeirydd yn 2011. Mae ganddo rôl weithredol yn datblygu a rhedeg y busnes ac mae hefyd yn darparu cyngor ymgynghoriaeth arweiniol ar gynigion datblygu a materion tir strategol ar gyfer ystod o gleientiaid sector preifat a chyhoeddus ledled Cymru a Lloegr.

Mae gan Michael wybodaeth gynhwysfawr ym maes eiddo a grynhodd yn ystod ei yrfa hir, ac mae ganddo gyfoeth o brofiad o ddelio â chynlluniau datblygu mawr. Ar hyn o bryd, mae’n cynghori ar safleoedd ledled Caerdydd, De Cymru a de Lloegr.

Michael Stevens

Cyn Bennaeth Marchnadoedd Rhyngwladol, Airbus Defence & Space

Dyfarnwyd Cymrodoriaeth er Anrhydedd y Brifysgol i Michael Stevens am ei gyfraniad i’r diwydiant diogelwch byd-eang.

Ar ôl ei addysg ym Mhrifysgol Warwig a Phrifysgol Lerpwl, daeth Michael (a elwir yn Mo) yn sylfaenydd a Phrif Swyddog Gweithredol y cwmni ymgynghoriaeth reoli, Jemstone 5D. Cyn hynny, bu’n Brif Swyddog Gweithredol y cwmni datrysiadau digidol, Shearwater Group plc, lle cyflawnodd newid trawsnewidiol o ran cyfeiriad strategol gan droi at sectorau’r farchnad yn y maes Digidol, Seibr-ddiogelwch ac Uwch Dechnoleg.

Fel Pennaeth Datblygu’r Farchnad Ryngwladol yn Airbus, roedd gan Mo gyfrifoldeb adrannol dros dwf a datblygiad busnes rhyngwladol newydd. Hefyd, roedd yn Brif Swyddog Gweithredol Cassidian, sef adran ddiogelwch ac amddiffyn EADS, a gaiff ei gydnabod yn eang fel arweinydd byd-eang ym maes datrysiadau amddiffyn a diogelwch.

Y Wir Anrhydeddus Arglwyddes Ustus Nicola Davies DBE

Barnwr gyda Llys Apêl Cymru a Lloegr

Mae'r Fonesig Nicola Davies yn farnwr gyda Llys Apêl Cymru a Lloegr. 

Fe'i ganed yn Llanelli ac aeth i Ysgol Ramadeg y Merched Pen-y-bont ar Ogwr. Hi oedd y gyntaf o’i theulu i fynd i'r brifysgol.

Hi oedd y fenyw gyntaf o Gymru i gael ei phenodi'n Gwnsler y Frenhines ym 1992, yn Ddirprwy Farnwr gyda’r Uchel Lys yn 2003 ac yn Farnwr gyda’r Uchel Lys (Adran Mainc y Frenhines) yn 2010. 

Tyngodd Nicola lw aelodaeth â Chyfrin Gyngor y Deyrnas Unedig yn 2018. Ym mis Gorffennaf 2021, hi oedd cadeirydd y sesiwn Llys Apêl cyntaf i gael ei wasanaethau gan fenywod yn unig yng Nghymru, gan greu hanes cyfreithiol yn hynny o beth.

Y Gwir Anrhydeddus Paul Murphy AS

Cyn Ysgrifennydd Gwladol Cymru a chyn Ysgrifennydd Gwladol Gogledd Iwerddon, AS dros Dorfaen

Dyfarnwyd Doethuriaeth er Anrhydedd y Brifysgol i Paul Murphy AS am ei gyfraniad i wleidyddiaeth Prydain a bywyd cyhoeddus yng Nghymru.

Ganed y Barwn Murphy o Dorfaen ym 1948, ac mae’n wleidydd y Blaid Lafur a fu’n Aelod Seneddol (AS) dros Dorfaen rhwng 1987 a 2015. Gwasanaethodd yn y Cabinet rhwng 1999 a 2005 ac eto o 2007 i 2008 fel Ysgrifennydd Gwladol Gogledd Iwerddon ac Ysgrifennydd Gwladol Cymru.

Cyn ymuno â’r Cabinet, bu’n Weinidog Gwladol Gogledd Iwerddon o fis Chwefror 1997 hyd at 1999. Cafodd ei enwebu ar gyfer arglwyddiaeth am oes yn Anrhydeddau Diddymu 2015.

Dr Peter Carter OBE

Cyn Brif Weithredwr, y Coleg Nyrsio Brenhinol

Dyfarnwyd Doethuriaeth er Anrhydedd y Brifysgol i Dr Peter Carter OBE am ei gyfraniad i broffesiwn nyrsio.

Ar hyn o bryd, mae Peter yn Gadeirydd Dros Dro ar Ymddiriedolaeth Sefydledig GIG Prifysgol Ysbytai Dwyrain Caint. Yn flaenorol, bu’n gwasanaethu fel ysgrifennydd cyffredinol a Phrif Weithredwr y Coleg Nyrsio Brenhinol.

Hyfforddodd am chwe blynedd fel nyrs seiciatryddol yn Ysbyty Hill End yn St Albans, ac wedyn bu’n gweithio yn yr uned glasoed ranbarthol yn Ysbyty Hill End, gan ymgymryd â hyfforddiant pellach mewn therapi teuluol ac ymyrraeth argyfwng.

Dechreuodd Peter ei addysg reoli yn y Sefydliad Siartredig Personél a Datblygu, a chafodd MBA a PhD gan Brifysgol Birmingham. Treuliodd bron i 12 mlynedd fel Prif Weithredwr Ymddiriedolaeth GIG Iechyd Meddwl Canolbarth a Gogledd Orllewin Llundain, ac yn 2007 daeth yn ysgrifennydd cyffredinol a Phrif Weithredwr y Coleg Nyrsio Brenhinol. Yn 2006, cafodd OBE am wasanaethau i’r GIG.

Peter Thomas CBE

Cadeirydd, Atlantic Property Developments Plc

Dyfarnwyd Cymrodoriaeth er Anrhydedd y Brifysgol i Peter Thomas CBE am ei gyfraniad i fusnes ac entrepreneuriaeth yng Nghymru.

Dechreuodd ei yrfa fusnes drwy adeiladu cwmni cenedlaethol Peter’s Savory Products gyda’i dad, ei frawd a’i chwaer, sydd bellach yn fwy adnabyddus fel Peter’s Pies. Ar ôl gwerthu’r busnes ym 1988, aeth ymlaen i greu Atlantic Property Developments Plc.

Mae’n frwdfrydig iawn dros rygbi, ac fel Cadeirydd Gleision Caerdydd, mae’n angerddol dros helpu i sicrhau llwyddiant yn Ewrop i gefnogwyr y rhanbarth.

Cafodd CBE yn 2012 am wasanaethau i fusnes, chwaraeon a gwaith elusennol yng Nghymru.

Yr Athro Polina Bayvel BSc (Eng) PhD FREng

Athro Cyfathrebu a Rhwydweithiau Optegol, Coleg Prifysgol Llundain 

Dyfarnwyd Doethuriaeth er Anrhydedd mewn Gwyddoniaeth i’r Athro Polina Bayvel i gydnabod ei chyfraniad i ymchwil wyddonol.

Fe’i ganed yn St Petersburg ym 1966, ac addysgwyd hi yng Ngholeg Prifysgol Llundain lle enillodd  radd Baglor mewn Peirianneg ym 1986, a dilynwyd hyn gan PhD ym 1990.

Ym 1990, dyfarnwyd iddi Gymrodoriaeth Gyfnewid Ôl-ddoethurol y Gymdeithas Frenhinol yn y Labordy Opteg Ffibrau yn y Sefydliad Ffiseg Gyffredinol yn yr Academi Wyddorau Sofietaidd ym Moscow.

Fe’i hetholwyd yn Gymrawd yr Academi Beirianneg Frenhinol yn 2002 a dyfarnwyd iddi Wobr Cyflawniad mewn Peirianneg gan Gymdeithas Ffotonig Sefydliad y Peirianwyr Trydanol ac Electroneg (IEEE) yn 2013. Yn 2015, dyfarnwyd iddi Wobr Colin Campbell Mitchell yr Academi Beirianneg Frenhinol, ac fe’i hetholwyd yn Gymrawd y Gymdeithas Frenhinol (FRS) yn 2016. Fe’i penodwyd yn Gomander Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig (CBE) yn 2017 am wasanaethau i beirianneg. 

Roger Glover

Cerddor, basydd gyda Deep Purple

Dyfarnwyd Cymrodoriaeth er Anrhydedd y Brifysgol i Roger Glover am ei gyfraniad i’r diwydiant cerddoriaeth.

Ac yntau’n hanu o Aberhonddu, gwnaeth Roger ei ymddangosiad cyntaf gyda Deep Purple yn gynnar yn y 1970au, ac ar ôl rhyddhau recordiau fel unigolyn, ymunodd â’r band diwygiedig ym 1983 wedi iddo ailffurfio ar gyfer yr albwm Perfect Strangers.

Rhyddhaodd albwm newydd fel unigolyn yn 2002 ac mae’n parhau i deithio a recordio gydag aelodau cyfredol Deep Purple.

Dechreuodd dyheadau cerddorol Roger wrth iddo dyfu i fyny yn gwrando ar gerddoriaeth roc a rôl yn y 1950au, a phenderfynodd ffurfio band gyda rhai ffrindiau ysgol, gan ysgrifennu caneuon a chwarae gitâr fas.

Simon Boyle CStJ YH

Arglwydd Raglaw Gwent

Dyfarnwyd Cymrodoriaeth er Anrhydedd y Brifysgol i Simon Boyle am ei gyfraniad i fywyd cyhoeddus yn rhanbarth Gwent.

Fe’i ganed ym 1941, ac addysgwyd Simon yng Ngholeg Eton, ac wedyn bu’n gweithio gyda Stewarts & Lloyds yn Awstralia a’r Deyrnas Unedig rhwng 1959 a 1965. Ymunodd ag Avon Rubber Company ym 1966, ond gadawodd i weithio gyda British Steel ym 1970, gan aros gyda’r cwmni (yn bennaf yn Llanwern yng Ngwent) hyd nes iddo ymddeol yn 2001.

Ym 1993, roedd yn Uchel Siryf Gwent, ac fe’i penodwyd yn Ddirprwy Raglaw Gwent ym 1997, cyn dod yn Arglwydd Raglaw’r sir yn 2001 (gan wasanaethu tan 2016); fe’i penodwyd hefyd yn Ynad Heddwch ac yn Gydymaith Urdd Sant Ioan yn 2002.

Gwasanaethodd fel Cadeirydd Bwrdd Cyfiawnder Troseddol Gwent rhwng 2003 a 2005 ac fel Llywydd Cymdeithas Sefydliadau Gwirfoddol Gwent rhwng 2006 a 2016. Yn 2015, penodwyd Simon yn Farchoglywydd yr Urdd Fictoraidd Frenhinol (KCVO).

Warren Gatland CBE

Cyn chwaraewr rygbi'r undeb a phrif hyfforddwr Cymru

Mae Warren Gatland CBE yn gyn chwaraewr rygbi'r undeb o Seland Newydd, a wasanaethodd fel prif hyfforddwr tîm cenedlaethol Cymru rhwng 2007 a 2019, ac o 2022 tan nawr. 

Arweiniodd Gatland Gymru i bedwar teitl Chwe Gwlad, tair Camp Lawn, a rownd gynderfynol yng Nghwpan y Byd, a bu wrth y llyw ar ddwy daith fel Prif Hyfforddwr Llewod Prydain ac Iwerddon, camp hanesyddol.

Cyn hynny bu'n hyfforddi Connacht, Iwerddon, a London Wasps, lle enillodd dair Uwch Gynghrair a Chwpan Heineken. Yn ystod ei yrfa chwarae, roedd yn un o chwaraewyr mwyaf hirhoedlog Waikato, gan chwarae 140 o gemau dros y dalaith – record ar y pryd.